Trí tuệ nhân tạo (AI) đang phát triển nhanh chóng và được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực của đời sống, từ sản xuất, dịch vụ đến quản trị. Điều này đã dẫn đến những lo ngại về việc AI sẽ khiến con người mất việc làm.

Một số nghiên cứu đã dự đoán rằng AI có thể khiến hàng triệu người lao động bị thay thế trong tương lai. Ví dụ, một nghiên cứu của Goldman Sachs cho thấy AI có thể khiến 300 triệu người trên thế giới mất việc.

Cạnh tranh công việc giữa AI và con người

Tuy nhiên, một nghiên cứu mới của Phòng thí nghiệm Khoa học Máy tính và Trí tuệ Nhân tạo của Học viện Công nghệ Massachusetts (MIT) lại đưa ra kết luận trái ngược. Nghiên cứu này cho thấy tác động của AI lên thị trường lao động có thể sẽ được áp dụng chậm hơn nhiều so với những lo ngại trước đây.

Các nhà nghiên cứu của MIT đã phân tích dữ liệu về chi phí nhân công, năng suất và khả năng tự động hóa của 900 loại công việc khác nhau. Họ phát hiện ra rằng phần lớn các công việc trước đây được xác định là dễ bị ảnh hưởng bởi AI sẽ không mang lại lợi ích kinh tế cho người sử dụng lao động khi tự động hóa vào thời điểm này.

Cụ thể, chỉ có khoảng 23% tiền lương trả cho con người hiện nay cho những công việc có thể được thực hiện bằng các công cụ AI sẽ mang lại hiệu quả về mặt chi phí để người sử dụng lao động thay thế bằng máy móc ngay bây giờ.

Nhà nghiên cứu Neil Thompson của MIT cho biết: "Trong nhiều trường hợp, việc tự động hóa bằng AI sẽ không hiệu quả về mặt kinh tế. Điều này là do chi phí đầu tư ban đầu cho các hệ thống AI cao và các công cụ AI hiện tại vẫn còn chưa hoàn hảo."

Chi phí để "nuôi" dữ liệu cho AI đang quá lớn

Lý giải cho kết luận này, các nhà nghiên cứu của MIT cho rằng có hai lý do chính:

• Chi phí đầu tư ban đầu cho các hệ thống AI vẫn còn cao: Để tự động hóa một công việc bằng AI, doanh nghiệp cần đầu tư vào các hệ thống phần mềm và phần cứng đắt tiền. Chi phí này có thể lên tới hàng chục hoặc hàng trăm tỷ đồng.
  
  
• Các công cụ AI hiện tại vẫn còn chưa hoàn hảo: Các hệ thống AI hiện tại vẫn còn gặp nhiều hạn chế, chẳng hạn như khả năng xử lý ngôn ngữ tự nhiên, nhận dạng hình ảnh và trí tuệ cảm xúc. Điều này khiến các công cụ AI không thể thực hiện được nhiều công việc đòi hỏi sự sáng tạo, linh hoạt và cảm xúc của con người.

Mặc dù tác động của AI lên thị trường lao động có thể sẽ diễn ra chậm hơn so với những lo ngại trước đây, nhưng vẫn có một số lĩnh vực mà AI có thể gây ra gián đoạn việc làm đáng kể. Ví dụ, AI có thể thay thế con người trong các công việc như lái xe, sản xuất và chăm sóc sức khỏe.

Để giảm thiểu tác động tiêu cực của AI lên thị trường lao động, các nhà hoạch định chính sách cần có các biện pháp hỗ trợ người lao động bị mất việc làm do AI. Các biện pháp này có thể bao gồm đào tạo lại người lao động cho các kỹ năng mới và hỗ trợ tài chính cho họ trong thời gian tìm kiếm việc làm mới.

Kết luận

Nhìn chung, tác động của AI lên thị trường lao động có thể sẽ diễn ra chậm hơn so với những lo ngại trước đây. Tuy nhiên, vẫn có một số lĩnh vực mà AI có thể gây ra gián đoạn việc làm đáng kể. Để giảm thiểu tác động tiêu cực của AI lên thị trường lao động, các nhà hoạch định chính sách cần có các biện pháp hỗ trợ người lao động bị mất việc làm do AI.